صنعت و بازاز پرس: سیدرضا فاطمی امین در همایش هفته استاندارد، رتبه ایران در شاخص پیچیدگی اقتصاد جهان را ۶۵ عنوان کرد و وعده داد این رتبه در چهار سال آینده به کمتر از ۴۰ برسد. کارشناسان معتقدند بهبود رتبه ایران در شاخص پیچیدگی اقتصادی نیاز به پیشزمینههایی از جمله افزایش سرمایهگذاری، بهبود حقوق مالکیت صنعتی و تامین منابع دارد که در حال حاضر در کشور شرایط مناسبی ندارد.
آرمان خالقی، قائم مقام دبیركل خانه صنعت و معدن و تجارت با اشاره به شرایط افزایش رتبه کشور در شاخص پیچیدگی اقتصاد میگوید: شاخص پیچیدگی اقتصاد میزان دانشی که در جمعیت یک کشور انباشته است و در صنعت، تولیدات و تجارت و صادرات این کشور نمود پیدا میکند را میسنجد. برای ارزیابی مناسب از این شاخص باید بررسی کنیم که کشور چه قدر تنوع محصول دارد، چه قدر محصولات رقابتپذیر تولید میکند؟ تکنولوژی تولیدات محصولات در چه سطحی قرار دارد؟ توسعه فناوری درچه مرحلهای قرار دارد؟ بروز دانشهای نو در بطن صنعت چه قدر است و… همه این متغیرها تعیینکننده وضعیت شاخص پیچیدگی اقتصاد یک کشور است.
خالقی با اشاره به اینکه در دنیا رقابت وجود دارد و کشورهای دیگر نیز در مسیر افزایش تکنولوژی و افزایش سطح دانش در تولیدات و محصولات پیش میروند، ادامه داد: سرعت تغییرات تکنولوژیک در دنیا و در رقابت جهانی بالاست و برای رقابت در این زمینه لازم است تغییرات ساختاری صورت بگیرد؛ در غیر این صورت نمیتوانیم در رقابت جهانی موجود، بهبود وضعیت داشته باشیم؛ بخشی از این بهبود شرایط به تولید دانش و رفتن به سمت اقتصاد دانشبنیان برمیگردد و بخشی به تبدیل این دانش به فناوری و محصول برمیگردد.
قائم مقام دبیركل خانه صنعت و معدن و تجارت افزود: بهبود رتبه ایران در شاخص پیچیدگی اقتصاد نیاز به سرمایهگذاری، نوسازی ماشینآلات، بهبود وضعیت نهادههای تولید، مدیریت صحیح، ایجاد بازار و… دارد. از طرفی باید این موضوع بررسی شود که آیا قرار است این خلق دانش توسط خودمان صورت بگیرد یا وارد کنیم؟ در حال حاضر کشور ما به دلیل تحریم در انتقال دانش و تکنولوژی محدودیت دارد. حتی اگر تحریم هم نبود، در رقابت جهانی کشورهای پیشتاز در تکنولوژی به راحتی انتقال فناوری نمیدهند و همواره تلاش میکنند مزیت رقابتی خود را در این رقابت جهانی حفظ کنند. بنابراین این مسیر هم چندان کار راحتی نیست. جدا از اینکه به دلیل تحریم این انتقال تکنولوژی برای ما سختتر است.
خالقی در پایان افزود: اگر قرار است براساس گفتههای وزیر صمت طی چهار سال، بهبود ۲۵ رتبهای در این شاخص داشته باشیم، باید ساختارها تغییر کند و منابع مالی لازم و سرمایهگذاریهای جدید پیشبینی شود. موضوع مهم دیگر مساله حفظ حقوق مالکیت صنعتی و حق پتنت، اختراع و ثبت است. در تولید فناوری و رقابت در این زمینه امکان کپیبرداری وجود دارد و صاحب ایده و اختراع باید حمایت شود. بنابراین ارتقای وضعیت حقوق مالکیت صنعتی و معنوی فناوریهای نو برای افزایش رقابت و سرمایهگذاری و خلق دانش بسیار مهم است و در این زمینه در کشور باید شرایط بهبود یابد.
گفتنی است کشوری که بتواند با ادغام حجم زیادی از دانش و مهارت، محصولی با شاخص پیچیدگی بیشتری تولید و صادر کند، رتبهی بالاتری در شاخص پیچیدگی کشورها خواهد داشت. پیچیدگی اقتصادی یک کشور بر اساس تنوع صادراتی که یک کشور تولید میکند و فراگیر بودن آنها یا تعداد کشورهایی که قادر به تولید آنها هستند و پیچیدگی آن کشورها محاسبه میشود. به عبارتی کشورهایی که قادر به حفظ طیف متنوعی از دانش مولد، از جمله دانش پیچیده و منحصر به فرد هستند، توانایی تولید کالاهای متنوع، از جمله محصولات پیچیدهای را دارند که تعداد کمی از کشورها میتوانند آنها را تولید کنند، در این شاخص پشتاز هستند.